Op donderdag 5 november hebben ruim 40 geïnteresseerden deelgenomen aan de Hazelmuiscursus, georganiseerd door ARK in samenwerking met stichting IKL. De hazelmuis is een zeldzame slaapmuis, die tegenwoordig alleen nog voorkomt in de uiterste zuidoost hoek van Zuid-Limburg, in het grensgebied met België en Duitsland.
In de tweede helft van de jaren negentig was de hazelmuis bijna uitgestorven als gevolg van intensief landgebruik en door onwetendheid bij onderhoud en beheer van wegbermen, bosranden, heggen en hagen. De hazelmuis is een bossoort die zich veel ophoudt in de bosrand, maar ook in brede hagen en struweelrijke graslanden bij het bos. In het struikgewas vinden hazelmuizen in de nazomer en herfst het energierijke voedsel waar ze op moeten teren gedurende vijf maanden winterslaap.
Voor het voortbestaan van de hazelmuis in het cultuurlandschap van Zuid-Limburg is het van groot belang dat snoei- en kapwerk afgestemd worden op zijn levenswijze, levenscyclus en verspreiding. Deze werkzaamheden kunnen, mits ze zorgvuldig worden uitgevoerd, de hazelmuispopulatie versterken. Maar verkeerd uitgevoerd, kunnen ze deze ook afbreken. Afgelopen decennia is hier al veel onderzoek naar gedaan en voorlichting over gegeven, onder andere door de Zoogdiervereniging, bureau Natuurbalans en de overheid. Dit heeft geresulteerd in een Hazelmuis Actieplan Limburg (2006) en een Herstelplan Hazelmuis in het Drielandenpark (2013).
Ook ARK heeft zich afgelopen jaren ingezet voor de hazelmuis, in het kader van het provinciaal meerjarenplan (PMJP). Anders dan in het traditioneel cultuurlandschap, doet ARK dit door extensieve jaarrondbegrazing. Hiermee wordt de ontwikkeling in gang gezet van struweelrijke graslanden en brede bosranden. Bij Wolfhaag, Vijlen en Dalbissen heeft ARK in de graslanden langs het Vijlenerbos en het Schweibergerbos hooglanders geïntroduceerd. Deze grote grazers knabbelen, met name in de winter, aan de struwelen, waardoor deze langdurig geschikt blijven voor hazelmuizen (en vele andere soorten). Mechanisch snoeiwerk komt er niet aan te pas. Daarnaast ontstaan door de extensieve begrazing in het grasland en langs de bosrand spontaan nieuwe struwelen.
Met de Hazelmuiscursus hebben ARK en IKL de hazelmuis als boegbeeld van struweelrijke bosranden voor het voetlicht gebracht aan een gemêleerd gezelschap van groene aannemers, opdrachtgevers, studenten groenbeheer (Citaverde college) en vrijwilligers van het Hazelmuismeetnet.