De afgelopen tien jaar zijn vijftien ongevallen met publiek en grote grazers in Nederlandse natuurgebieden geregistreerd waarin een confrontatie heeft geleid tot een behandeling in het ziekenhuis. Vergeleken met het grote aantal bezoekers van begraasde gebieden wordt dat aantal gering genoemd. Dat blijkt uit onderzoek naar de risico’s voor bezoekers van natuurgebieden waar grote grazers aanwezig zijn. De resultaten staan in het rapport ‘Grote grazers, aanvaardbare risico’s’.
Grote grazers zoals runderen, paarden en wisenten spelen al jaren een belangrijke rol in het beheer van Nederlandse natuurgebieden. Hun graasgedrag en de manier waarop de dieren gebruik maken van natuurgebieden dragen bij aan gevarieerde en soortenrijke natuur. Tal van dieren en planten profiteren hiervan. Ze zijn aangepast aan de verschillende grazers en liften mee met de gevolgen van begrazing, bijvoorbeeld door te profiteren van de mest van de grazers.
Veel van deze natuurgebieden zijn toegankelijk voor publiek. Er vinden jaarlijks ontelbare ontmoetingen plaats tussen publiek en grote grazers en een enkele keer gaat dat niet goed. Om inzicht te krijgen hoe vaak de afgelopen tien jaar incidenten hebben plaatsgevonden en hoe dit aantal verder verkleind kan worden, is in opdracht van ARK Natuurontwikkeling onderzoek uitgevoerd door het adviesbureau Van den Herik & Verkaart. Het is een herhaling van eerder onderzoek uit 2006. De rapportage is tot stand gekomen door medewerking van negentien terrein- en kuddebeherende organisaties.
Uit het onderzoek blijkt dat bezoekers over het algemeen de aanwezigheid van grote grazers gewend zijn. Dit geldt ook andersom, grote grazers zijn veelal gewend aan de activiteiten die de bezoekers in de betreffende natuurterreinen ontplooien, zoals fietsen, hardlopen of wandelen. Beheerders houden het gedrag van de kudde ten opzichte van publiek nauwgezet in de gaten evenals de inrichting van het terrein. Door de inrichting worden kudde en bezoek op een natuurlijke wijze uitgenodigd om elkaar te mijden.
Uit analyse van de ongevallen met grote grazers blijkt dat bij circa driekwart van de ongevallen de geadviseerde afstand tussen de bezoeker en de grazers niet is aangehouden. Het is belangrijk dat bezoekers van opengestelde natuurgebieden waar grote grazers leven zich realiseren dat richtlijnen, die onder andere op entreeborden worden aangegeven, aangehouden dienen te worden. Binnenkort worden tijdens een workshop voor natuurbeheerders de resultaten en aanbevelingen besproken en bekeken wordt dan hoe de kans op incidenten verder verkleind kan worden. Belangrijke vraag is hoe het publiek verleid kan worden om zich beter aan toegangsregels te houden.
Het nieuwe rapport Grote grazers, aanvaardbare risico’s (2017) is hier te lezen.