Eerste grondaankoop om wateroverlast Gulpdal aan te pakken

De eerste grondaankoop in het Gulpdal in Wallonië voor het project ‘Grenzenloos Gulpdal, veilig door natuur’, is rond. ARK Natuurontwikkeling en projectpartner Natagora hebben zeven hectare hellinggrasland kunnen verwerven in de bovenloop van de Gulp.  De graslanden zijn een essentiële schakel in de plannen van ARK om de wateroverlast in zowel het Belgische als Nederlandse deel van het Gulpdal op natuurlijke wijze aan te pakken.

Image

De zeven hectare, tussen Henri-Chapelle en Hombourg, in de bovenloop van de Gulp vormen een aangesloten blok van hellinggraslanden. Deels zeer steil en hoog gelegen tegen het Bois de Hees. Tot voor kort waren het paardenweiden vanaf waar het water na een regenbui in ijltempo het dal in stroomde. ARK gaat de weides omvormen tot natuurlijke graslanden met struweelhagen en bomen. Deze omvorming roept een halt toe aan snelle, oppervlakkige afstroom van regenwater. Het water zal beter in de bodem kunnen dringen en de grondwatervoorraad aanvullen. Hiermee slaan we twee vliegen in één klap:  in natte tijden  stroomt het water trager naar de Gulp, waardoor een hoogwatergolf  langzamer zijn piek bereikt en minder hoog zal zijn. Minder wateroverlast dus. In droge tijden daarentegen, profiteert het landschap van de opgebouwde grondwaterreserves.

 

Wapenen tegen wolkbreuken

Het project ‘Grenzenloos Gulpdal, veilig door natuur’ is in 2018 van start is gegaan dankzij financiering van de Nationale Postcode Loterij. Grenzenloos Gulpdal bouwt aan een landschap dat water, verspreid over het hele Gulpdal - van bron tot monding en van plateau tot helling en dal - op een natuurlijke manier buffert. De aangekochte zeven hectare zijn daarbij een belangrijke bouwsteen.  Ze liggen in een gebied waar in de afgelopen vijftien jaar al twee keer zeer extreme wolkbreuken plaatsvonden. De wolkbreuken hebben destijds voor grote wateroverlast langs de Gulp gezorgd met veel waterschade.

Image

Natuurlijke opslag van water

Grenzenloos Gulpdal sluit naadloos aan bij de filosofie van ARK.  ‘In het gebied was veel discussie over de vraag hoe om te gaan met wateroverlast’, aldus ARK-projectleider Hettie Meertens. ‘Dat was actueel na een flinke overstroming in 2012, maar aanhoudende droogte is inmiddels even actueel. Om de effecten van de weersextremen te vermijden, moet je voorkomen dat het water snel van de hellingen afspoelt. Grofweg heb je dan twee mogelijkheden. Ofwel een technische oplossing zoals een dam of dijk. Ofwel een natuurlijkere inrichting.’ ARK laat in het Gulpdal zien hoe een natuurlijke waterberging in de praktijk werkt. ‘De sleutel is verruiging. Vegetatie neemt water op en staat het geleidelijk af. We laten daarvoor stukken grasland verruigen en planten struiken en bomen aan om het proces sneller op gang te brengen. De vegetatie zorgt ervoor dat het regenwater beter in de bodem infiltreert en niet met bakken tegelijk naar het dal stroomt. Onze aanpak levert ook nog eens rijkere natuur op. We creëren zo bijvoorbeeld kansen voor zeldzame dieren als de hazelmuis en zwarte ooievaar.’