In de Nieuwe Waterweg bij de landtong Rozenburg is 10.000 m3 zand en slib aangebracht om natuur te ontwikkelen. Dit is een kleine maar belangrijke stap in het herstel van de getijdennatuur in de nog enige permanent open verbinding tussen rivier en de zee in de Rijn-Maasmonding. De vogels zaten de volgende dag al op de nieuwe zandplaten!
vijfhonderd kiepwagens zand en slib
Er resteert nog slechts 1% van de oorspronkelijke getijdennatuur aan de Nieuwe Waterweg en de Nieuwe Maas. Waar hier vroeger zachte oevers met zand en slib een prachtig leefgebied vormden voor trekvis en trekvogels op hun trekroutes, vinden we nu harde kades en stenige oevers. Via verschillende projecten wordt er gewerkt aan het ‘verzachten’ en ondieper maken van de oevers van deze riviertakken. Zo ook in de Groene Poort. Vier scheepsladingen zand en slib (ongeveer 500 kiepwagen vol) dragen hier bij aan de ontwikkeling van getijdenatuur.
Proeftuin voor praktijkonderzoek
Het gebied functioneert als ‘proeftuin’. Een proeftuin is een van te voren gekozen afgebakend gebied voor praktijkonderzoek. Het kribvak bij de landtong van Rozenburg is zo’n gebied. Deze locatie is bijzonder geschikt als proeftuin omdat het kribvak sinds 2018 afgesloten is met een langsdam. Het gebied is eerder al deels gevuld met een hoeveelheid zand en steen om het geschikter te maken voor vissen. Dit zand bevindt zich nog steeds in het vak en dat is deze week aangevuld met gebaggerd schoon sediment uit de Nieuwe Waterweg.
Onderzoek naar ontwikkeling getijdenatuur
Het lokaal gebruiken van sediment voor natuurontwikkeling scheelt tijd, vervoer, uitstoot en geld. Deltares en de Universiteit van Wageningen (WUR) monitoren de voortgang met metingen van bodemhoogteverandering en de stroming door het kribvak.
Ook onderzoeken zij of en hoe snel zich getijdenatuur ontwikkelt en wat dit betekent voor bijvoorbeeld de waterkwaliteit en de dieren en planten in dit gebied. Het gebied wordt daarvoor de komende vijf jaar gemonitord. Als de proeftuin werkt, worden op een vergelijkbare manier de overige oevers in dit gebied ingericht. Dat gebeurt dan geleidelijk na aanleg van de langsdam.
Meer Proeftuinen in Rijnmond
In 2021 is het gezamenlijk initiatief 'Proeftuin Sediment Rijnmond' gestart. Het Havenbedrijf Rotterdam, Rijkswaterstaat, het Wereld Natuur Fonds, Natuurmonumenten, waterschap Hollandse Delta, Wageningen Marine Research, het baggerbedrijf de Vries & van de Wiel, ARK Natuurontwikkeling en Deltares werken hierin samen.
In drie proeftuinen kijken we hoe zand en slib zo lang mogelijk in het natuurlijke systeem van de Rijn-Maasmonding vast te houden is. De Proeftuin Sediment Rijnmond levert kennis en nieuwe technieken op voor duurzaam sedimentbeheer. Dat wil zeggen met zoveel mogelijk meerwaarde voor natuur, rivierbeheer, waterveiligheid en ruimtelijke kwaliteit. Dit zodat de delta op de lange termijn in staat is om mee te groeien met een stijgende zeespiegel. Ook binnen het Programma Rivier als Getijdenpark, waar ARK mede trekker van is en van waaruit vele nieuwe getijdengebieden worden ontwikkeld, zoals Eiland van Brienenoord, kan deze kennis goed gebruikt worden.