BioBlitz KempenBroek: een weekend vol verwondering

08-07-2025
Met verrekijker om de nek, veldgids in de tas, en vangnet in de hand trokken in het laatste weekend van juni enthousiaste natuurliefhebbers door de natuurgebieden van het KempenBroek. Hun missie: zoveel mogelijk soorten ontdekken. Oftewel, BioBlitzen!

Een wat karaktervol huisje, verscholen in het groen, bleek de perfecte uitvalsbasis voor het BioBlitz-weekend. Bij aankomst – op een stralende zomerochtend – verschenen er meteen glimlachen op de gezichten van de deelnemers. Of lag dat misschien aan de verse Limburgse vlaai die al klaarstond? Wat het ook mocht zijn, de sfeer was direct goed en de energie spatte ervan af. Klaar voor de aftrap dus. Maar hoe gaat zo’n BioBlitz eigenlijk in z’n werk?

Image
Een groep deelnemers aan de BioBlitz in KempenBroek struint in alle vroegte door het natte gras. Ze hopen nieuwe soorten te ontdekken die eerder in het weekend nog niet zijn waargenomen.
Wil je veel soorten ontdekken tijdens een BioBlitz weekend, dan is het slim om veel uren in het veld door te brengen: vroeg uit de veren dus en tot 's avonds laat scherp proberen te blijven. Fotograaf Lars Tupker.

Struinend door de gevarieerde graslanden van de Kettingdijk of wandelend onder het bladerdak van de Laurabossen kwamen we allerlei soorten tegen. Met oog voor detail speurden we naar subtiele verschillen tussen gele bloempjes. Dankzij de slimme technologie hoef je tegenwoordig vaak alleen maar een foto te maken en de naam van je vondst verschijnt direct op je scherm. Al werkt dat niet in alle gevallen. Een groep overvliegende lepelaars, een fladderende koninginnenpage, of de roep van een zomertortel in de verte laten zich moeilijk vastleggen. In zulke gevallen deden we het gewoon op de ouderwetse manier – met pen en papier.

Image
Deelnemers aan de BioBlitz in KempenBroek zoeken op, in en onder de stam van een omgevallen boom naar insecten en ander leven.
Deelnemers aan de BioBlitz KempenBroek op zoek naar al het leven rond een omgevallen oude eik, het aantal soorten dat zich thuis voelt op, onder of in dood hout is verrassend hoog. Fotograaf: Lars Tubker.

Speuren in poep en kadavers

We hielden het niet alleen bij rondwandelen, maar gingen een stap verder. We zompten met onze wandelschoenen langs een oever en vingen larven van de kleine watersalamander. Ook schudden we aan struiken, draaiden we dood hout om en roerden zelfs in poep om een verborgen wereld van insecten aan het licht te brengen. Je kunt het zo gek niet bedenken. Ook de nieuwe publiekslocatie van Dood doet Leven kreeg veel belangstelling. Deelnemer Jaco van der Eijk vond het een memorabel moment: “Een neergelegd kadaver van een aangereden ree trekt een hele schare aan kevers aan. Onze nieuwsgierigheid wint het van de stank en de kevers uit de ingegraven potval worden nauwkeurig geobserveerd en gefotografeerd! Een verkouden deelnemer gaat dat een stuk beter af dan de rest van de groep…”

Image
Een kudde taurossen trekt voorbij op een open vlakte in KempenBroek.
Het is indrukwekkend om de kudde taurossen in KempenBroek aan je voorbij te zien trekken. Ze leveren met hun graasgedrag een belangrijke bijdrage in de vorming van het landschap. Het mozaïek van vegetatiestructuren dat hierdoor ontstaat vormt een leefgebied voor tal van andere soorten. Fotograaf: Lars Tupker.

Het duurde niet lang voor de deelnemers oog in oog stonden met de grote kudde taurossen die de Kettingdijk hun thuis noemen. De imposante groep trok in volle vaart voorbij en liet een onvergetelijke indruk achter. Een krachtig voorbeeld van hun rol als landschapsvormers. Door hun graasgedrag ontstaat een mozaïek van vegetatiestructuren, waarin talloze andere soorten zich thuis voelen. En dat zien we duidelijk terug in de resultaten van deze BioBlitz: maar liefst 538 soorten, waarvan 25 zeldzame, zijn in slechts twee dagen tijd waargenomen! Bekijk zelf de indrukwekkende lijst via BioBlitz BioBlitz KempenBroek - Waarneming.nl

Image
Deelnemers aan de BioBlitz in KempenBroek verzamelen zich 's avonds rond een wit laken waarvoor een UV-lamp hangt. De nachtvlinders en andere insecten die door het UV-licht worden aangetrokken landen op het witte doek. Daar worden ze goed bekeken en gefotografeerd.
Één van de hoogtepunten volgens de deelnemers van het BioBlitz weekend was het plaatsen van een UV-lamp en laken om nachtvlinders te lokken. Soorten die overdag een verborgen leven leiden komen dan tevoorschijn en gaan op zoek naar voedsel. Het is erg indrukwekkend om te zien dat veel meer soorten in een gebied blijken te leven dan de soorten die we overdag tegenkomen. Fotograaf: Lars Tupker.

Toen de avond viel en de warmte van de dag wegtrok, stond de groep nog iets moois te wachten. Want wanneer de één zijn ogen sluit, ontwaakt juist een ander. Het werd een nacht die door velen als een van de hoogtepunten werd beschouwd. De bijna buitenaardse geluiden van een rosse vleermuis klonken door de batdetector. We telden tientallen verschillende nachtvlinders die de aantrekkingskracht van het Uv-licht niet konden weerstaan. Na een orkest van zingende nachtzwaluwen zagen we ze foerageren in het schemerlicht.

Image
Een pluimvoetbij foerageerd op het paarsroze bloemhoofdje van een distel. De vrouwtjes van deze bijensoort hebben kenmerkende haarborstel op hun achterpoten.
Een pluimvoetbij foerageert op het paarsroze bloemhoofdje van een distel in KempenBroek. Door langer stil te staan op een plek in het gebied ontdek je steeds meer soorten waar je anders aan voorbij zou lopen. Fotograaf: Jaco van der Eijk.

Samen gezorgd voor een mooi resultaat

We kunnen terugkijken op een geslaagd weekend waarin hard is gewerkt, maar waarin vooral veel van én met elkaar is geleerd.  Bovenal genoot iedereen volop van het buiten zijn in een landschap waar de natuur haar gang mag gaan. Jaco: “Als ervaren natuurliefhebber blijf ik me verwonderen: op iedere vierkante meter valt veel te ontdekken. Door langer stil te staan of gewoon even te gaan zitten en de omgeving vanuit een ander perspectief te bekijken zie je vaak planten en dieren die je eerder niet opvielen. Of hoor je na het wegvallen van je eigen wandelgeluiden opeens een vogel die eerder niet goed te horen was.”

De resultaten van deze BioBlitz leveren waardevolle informatie op voor Natuurmonumenten, de beheerder van de prachtige natuurgebieden die we tijdens het weekend hebben mogen verkennen. Daarnaast vormen de waarnemingen een mooie aanvulling op de BioBlitz van Heel Weert Observeert, waar je zelf ook aan mee kunt doen. Ben je benieuwd of wil je bijdragen? Neem dan een kijkje en ga vooral zelf op pad!

Contactpersoon