Wildernis ontwerpen
Samen met bureau Natuurlink schreef ARK Rewilding Nederland een ontwerpwedstrijd uit voor het nieuw aangekocht perceel aan de Ruimel in Sint-Michielsgestel. We zochten creatieve oplossingen om zeven hectare landbouwgrond om te vormen tot waardevol nat leembos. Door de expertise van landschapsarchitecten, ecologen en hydrologen te bundelen, brengen we vernieuwende ideeën en extra kennis binnen. De wedstrijd sluit aan bij ons programma Brabants Goud in Het Groene Woud, dat losse percelen verbindt en versterkt tot één natuurkern. Eerdere ontwerpwedstrijden, zoals bij Hooge Beek, bewezen al dat een open ontwerpproces meerwaarde en draagvlak oplevert.
Natte broekbossen, bloemrijke graslanden
De ontwerpers van Buro Lubbers en Blom Ecologie zien Ruimel als een dynamisch knooppunt in het Dommeldal waar natuur, water en historie samenkomen. Wat hen betreft wordt het gebied geen strak ontworpen park, maar een levend landschap dat zich mag ontwikkelen tot een rivier- en beekbegeleidend bos met natte broekbossen en bloemrijke graslanden. De ingrepen die ze voor zich zien, zijn onder meer het herstellen van oude meanders, het dempen van sloten en het benutten van kwelzones om een robuust ecosysteem te creëren.
Klimaatbestendig
Het ontwerp is erop gericht Ruimel op de lange termijn een sleutelrol te geven in het watersysteem van de Dommel, met ruimte voor waterberging (samen met het nabijgelegen Dooibroek) en natuurlijke dynamiek. Zo groeit het gebied mee met klimaatverandering en gaat het leefruimte bieden aan een rijke variatie aan soorten: van slanke sleutelbloem en keverorchis tot de grote weerschijnvlinder, de houtsnip en de wespendief. Ook insecten zoals de vermiljoenkever en hommelwoudzwever en amfibieën die overwinteren in bosstructuren vinden hier hun plek.
Historische diepgang
De jury, bestaande uit een flink aantal deskundigen, was van het plan onder de indruk. Niet alleen vanwege de ecologische en landschappelijke oplossingen in het plan maar ook door de manier waarop de cultuurhistorie in het plan is verweven. Elementen als Kasteel Nieuw Herlaer en de structuren van het verdwenen hoornwerk (verdedigingswerk) benadrukken de strategische en sociale betekenis van het gebied. De Mudakkersedijk is een historisch waterbouwkundig element dat dienst kan doen bij toekomstbestendig waterbeheer. Zo krijgt het landschap niet alleen ecologische waarde, maar ook historische diepgang.
Welkom in het landschap
Dit plan legt volgens ontwerpers én jury de basis voor een dynamisch en ecologisch waardevol gebied dat zich door de tijd heen kan blijven ontwikkelen. Ruimel wordt zo een inspirerend voorbeeld van hoe biodiversiteit, landschappelijke schoonheid en cultuurhistorie elkaar kunnen versterken. En daar moeten mensen van kunnen genieten, want rewilding is gericht op natuurherstel waarbij mensen welkom zijn in het landschap. Het winnende ontwerp voorziet daar onder meer in met een verhoogd wandelpad met uitzichtpunten en verhalen die het verleden van Ruimel tot leven brengen.