Sleutelrol van de wolf in de natuur

19-03-2015

Wolven zijn sinds begin 2015 weer terug in de Nederland. Over de voordelen van deze imposante dieren voor de natuur maakte ARK tekenaar Jeroen Helmer onderstaande prachtige tekening. Het resultaat is voor iedereen gratis te downloaden.

Image
Sleutelrol van de wolf in de natuur

Bewoner van natuur- en cultuurlandschap

Ooit kwamen wolven in heel Europa voor, van het noorden van Zweden en Finland tot het Middellandse Zeegebied in het zuiden en van Engeland tot voorbij het Oeralgebergte in Rusland. Door jacht zijn ze in het verleden zeldzaam geworden, maar sinds wolven beschermd zijn in Europa keren ze langzaam overal weer terug. Inmiddels leven in bijna alle Europese landen weer wolven. Wolven blijken immers niet alleen in natuurgebieden te kunnen leven, maar ook in cultuurlandschappen. Zolang er maar genoeg te eten is en voldoende rust om jongen groot te brengen. Dat laatste vinden wolven in Duitsland in grote bosgebieden en op militaire oefenterreinen. De reeën en ander voedsel vinden ze juist vaak in cultuurland.

Wolven jagen in Europa vooral op reeën, herten, gemzen, steenbokken en wilde zwijnen, maar als die onvoldoende aanwezig zijn, dan lusten wolven ook wel een schaap of geit. Gelukkig kunnen we die laatste twee goed beschermen door ze achter schrikdraad te houden of kuddewaakhonden in te zetten. Dat laatste was eeuwenlang het gebruik in Europa, maar door 150 jaar afwezigheid van wolven zijn we het in West-Europa verleerd.

Image

Sleutelrol

Wolven vervullen als toppredator een belangrijke rol in het ecosysteem. Dat blijkt onder andere uit onderzoek aan wolven in Yellowstone National Park in Amerika. Doordat wolven om de paar dagen voedsel nodig hebben, zijn er het hele jaar door kadavers in de natuur. Een heel scala aan aaseters in Europa profiteert hiervan, van talloze soorten aaskevers tot zeearend, rode wouw, vale gier of monniksgier. Zelfs wilde kat, boommarter, das en wild zwijn profiteren van de resten die wolven over laten.

Doordat wolven vooral zwakke dieren bejagen, worden er naast veel jonge dieren vooral oude en zieke gedood. Dat laatste houdt de hoefdierpopulaties gezond en het eerste voorkomt een al te sterk groei van hoefdierpopulaties. Hierdoor is er op plekken waar wolven leven minder vraat aan jong bos en krijgen jonge struiken de kans om op te groeien. Vooral op plekken waar er heel veel grazers zijn is de verwachting dat wolven een sterke invloed hebben op de hertenpopulaties en daarmee op het landschap. Niet voor niets worden de Oostvaardersplassen vaak genoemd als potentieel wolvengebied. Ze zouden er niet misstaan en het aantal edelherten waarschijnlijk flink verminderen en daarmee ook de jaarlijkse terugkerende forse wintersterfte. Indirect profiteren dan weer de wildlevende runderen en de paarden, die van hetzelfde gras rond moeten komen. Een Veluwe of Oostvaardersplassen met wolven zal zo een ander gebied worden waar de natuur weer een stukje completer is.

Roedeldieren

Wolven zijn sociale dieren, die in roedelverband leven. Een roedel bestaat gewoonlijk uit een volwassen reu, een volwassen teef en hun nakomelingen. Met een leeftijd van 1 tot 2 jaar verlaten de jongen hun geboorteroedel en gaan aan de wandel op zoek naar een eigen territorium en partner. Dat kan over forse afstanden zijn: tot wel 1000 km en meer is door onderzoekers vastgesteld. Hierdoor kunnen zelfs jonge Poolse wolven naar Nederland trekken.

Duitse en Poolse wolven wegen 30 tot 50 kilo en hebben een schofthoogte tot 90 cm hoog. Frans/Italiaanse wolven zijn wat kleiner en lichter en Scandinavische weer wat zwaarder. Ze hebben per dag ongeveer 4 kilo voedsel nodig, dat vooral bestaat uit vlees en beenmerg. De maag en darmen laten ze meestal achter. Dat wordt weer door andere dieren opgegeten. De vacht van prooidieren wordt soms deels mee opgegeten, maar bij schapen wordt die juist zorgvuldig opzij getrokken en vermeden. Wolvenkeutels bestaan dan ook voor een deel uit haren en botresten van hun prooidieren. Die keutels worden vaak midden op bospaden gelegd om hun territorium te markeren. Zo is voor iedere wolf duidelijk dat dit stukje bos bezet is.

Bang voor mensen

Wolven negeren mensen of vluchten er voor weg. Sommige wolven komen wel dicht bij mensen, uit nieuwsgierigheid maar ze blijven voorzichtig. De meeste wolven zijn echter veel schuwer en nemen al bij afstanden van 100 meter of meer de benen. Of sterker nog, ze horen ons aankomen en verstoppen zich goed. Mocht je een wolf tegen komen, schrik dan niet,probeer een foto te maken en prijs jezelf gelukkig! Houdt afstand en geniet van je waarneming. Menigeen zal jaloers op je zijn.

Wolven in Nederland

Meer informatie op de website of Facebookpagina van Wolven in Nederland.
Wolven in Nederland streeft naar een conflictarm samenleven met wolven. Het is een samenwerking van Natuurmonumenten, ARK Natuurontwikkeling, FREE Nature, Koninklijke Jagersvereniging, IVN, IFAW, Studio Wolverine, Rewilding Foundation en de Zoogdiervereniging.

Dit is een wat ouder nieuwsbericht. Het is op 29/2/2024 geactualiseerd.

Contactpersoon

Meer informatie

Kennislinks
Downloads