Op Koningsdag stond er urenlang een konikhengst midden in de Grensmaas bij Itteren (gemeente Maastricht). Omstanders maakten zich zorgen en schakelden de brandweer in om de hengst te redden. De brandweer kwam met boot en al en wist de hengst naar de Vlaamse oever te jagen. Het is fijn dat omstanders zo betrokken zijn en dat de brandweer in actie kwam, maar eigenlijk was het onnodig. De koniks van RivierPark MaasVallei zijn gewend de rivier bij laagwater met regelmaat over te steken, hetzij zwemmend, hetzij lopend.
De beheerders van de begraasde natuurgebieden langs de Grensmaas zijn ondertussen gewend aan overzwemmende grazers. Vooral hengsten en stieren steken de Maas over. Ze zigzaggen van de oost naar de westoever en van Maastricht in het zuiden tot aan Maasmechelen en Meers in het noorden.
Omstanders, hulpdiensten en media denken vaak dat er iets spannends gebeurt en dat dieren gered moeten worden. Niets is minder waar. De grazers kiezen zelf voor de oversteek. Op 27 april betrof het een uitgestoten jonge hengst uit het Belgische natuurgebied Hochter Bampd die wilde uitwijken naar Itteren aan de Nederlandse kant. Ongetwijfeld steekt dit paard opnieuw een keer over; misschien heeft hij het al eerder gedaan.
Soms komen overstekende dieren terecht in gebieden die (nog) geen natuurgebied zijn en staan ze midden op een akker of in een dorp. De beheerders weten dan altijd zonder veel moeite de grazers terug te krijgen naar het dichtstbijzijnde natuurgebied. Om dit zoveel mogelijk te voorkomen wordt gekeken of er ‘gaten’ zijn die gedicht kunnen worden. Het uiteindelijke streven is dat binnen nu en circa tien jaar alle oevers van de Maas, zowel de Nederlandse als de Vlaamse, na rivierverruiming en grindwinning zijn omgevormd tot een aaneengesloten natuurgebied. Dan is het probleem van uitbreken vanzelf opgelost.
Praktisch zijn de overstekende grazers dan geen probleem meer, maar juridisch is er nog wat werk te verrichten. Er is sprake van "door grazers zelfgekozen grensbeweiding" en prikkeldraad midden in de Grensmaas zetten is onmogelijk. Maar volgens de regels kan deze natuurlijke grensbeweiding (jaarrond) niet zo maar. Dit jaar werken ARK en Herds en Homelands samen met beheerders in RivierPark MaasVallei aan een oplossing voor deze vorm van grensoverschrijdend grazen.
Meer informatie over RivierPark Maasvallei is hier te lezen.
Bekijk de Grensmaas ook op Dwaalfilm, bijvoorbeeld Hochter Bampd.