Door het natte en stormachtige weer van de afgelopen dagen en weken is de waterafvoer van de Maas flink toegenomen. Een hogere waterafvoer betekent automatisch een hoger waterpeil, gevolgd door overstromingen in de uiterwaarden.
Droge dorpen
Sinds de uitvoering van het Grensmaasproject is de relatie tussen waterafvoer en waterpeil sterk veranderd. De uiterwaarden zijn verlaagd en de zomerdijken zijn verwijderd. Hierdoor heeft de Maas veel meer ruimte gekregen. Het gevolg is dat de rivier sneller uit haar zomerbed treedt en breed over de oevers stroomt. Dankzij die breedte stijgt het peil minder snel en is de kans op overstroming van de aanliggende dorpen veel kleiner geworden.
#wandelen langs de #maas tussen #itteren en #voulwames in #zuidlimburg; op de heenweg een wandelpad, op de terugweg overspoeld door de Maas. #zwanen en deze lachende #konik hebben geen last van storm en regen. @waarneming pic.twitter.com/WXZ9i9TO4f
— harry van spanje (@harryvanspanje) 3 januari 2018
Natte natuur
In de uiterwaarden die na de afgraving en zijn teruggegeven aan de natuur, zorgt de brede waterstroom voor spectaculaire taferelen. Bijvoorbeeld in Itteren bij de Geulmonding, waar Maas, Geul en Kanjelbeek samenvloeien. Hier heeft de gestegen Maas het peil van de Geul en de Kanjelbeek flink opgestuwd. De minuscule Kanjel is daardoor veranderd in een hele stoere beek en de menshoge beverdam is bijna helemaal onder water verdwenen. De grondrug die de Maas en de Kanjelbeek scheidt, houdt momenteel het Maaswater nauwelijks nog tegen. Op één plek is het Maaswater al over de grondrug heen geslagen.
Op een andere plek werkt het water zich door ondergrondse gangen heen die de bever heeft gegraven in de grondrug tussen Maas en Geul. Het is de vraag hoelang deze rug stand houdt. Het zou zo maar kunnen dat na dít of een volgend hoogwater de Geulmonding zich verplaatst.
Grote grazers
De grote grazers zoeken in de uiterwaardennatuur de droog gebleven, hoge randen en koppen op. Meestal doen ze dit uit eigen beweging en soms met een beetje hulp van de beheerders. Rustig wachten ze af tot het waterpeil weer daalt. De kuddebeheerders houden de situatie in de gaten en voeren de dieren zo nodig bij. De meeste grazers hebben al vaker hoogwater meegemaakt en maken zich er niet druk om. Wel is het van groot belang dat mensen met honden het terrein niet in gaan. De grazers en talloze andere dieren hebben daarvoor te weinig ruimte nu.
Op een eiland
Voor de kerstdagen passeerde er ook al een hoogwatergolf. Een groepje hengsten uit Itteren raakte toen ingesloten op een eiland. In die zee van water leek het eiland van veraf erg klein en de situatie penibel. Althans voor het publiek. Gelukkig wist de beheerder dat er genoeg voedsel en ruimte was. Toen na twee weken de paarden genoeg hadden van hun isloment en de stroomsterkte weer was gezakt, zwommen ze samen naar het vasteland terug. Dit voorval laat zien dat de wild levende grote grazers goed zijn aangepast aan het leven langs de rivier.
De waterpeilen
Op dit moment bedraagt de afvoer van de Maas circa 1370m3s. De verwachting is dat vandaag of morgen de afvoer gaat dalen. Voor dagelijke hoogwaterberichtgeving adviseren wij waterpeilen.nl te volgen.