Eindelijk een geboortegolfje! Het Franse kweekstation voor de kritisch bedreigde Europese steur meldt na jaren weer succesvolle voortplanting. Er zijn babyvissen om straks uit te zetten in het wild.
De Europese steur is de grootste vis die in de Nederlandse wateren thuishoort – het dier kan vijf meter lang worden met een gewicht van vierhonderd kilo. Het laatste exemplaar werd in de jaren vijftig gevangen in de Waal. Ook elders gaat het slecht: er zijn nog maar een paar duizend volwassen Europese steuren over in het wild. De steur is een trekvis die een deel van zijn leven op zee verblijft.
Fokprogramma
Om de stoere oervis – bekend van de kaviaar – te behoeden voor uitsterven is er een fokprogramma opgezet met ongeveer honderd volwassen of bijna paairijpe Europese steuren in kweekbassins in Frankrijk en Duitsland. Tussen 2007 en 205 lukte het goed om steurtjes in gevangenschap te kweken. Honderdduizenden jonge steurtjes kregen de vrijheid in de buurt van natuurlijke paaigebieden in de Garonne en de Dordogne. Deze Franse rivieren monden uit in de Gironde waarlangs de steuren naar zee zwemmen. De uitzetting heeft succes, weet Niels Breve van Sportvisserij Nederland. “In de Gironde zwemmen al volwassen steuren terug de rivieren op naar de potentiële paaiplekken.” Ook in de Rijn werden in 2012 en 2015 experimentele uitzettingen uitgevoerd met gekweekte steurtjes. Uit zenderonderzoek blijkt dat deze dieren de weg naar zee goed hebben gevonden.
Kink in de kabel
“En toen hield het op. Er waren wel pogingen, maar er kwamen geen babyvisjes meer,” vertelt Bram Houben, leider van het Rijn-steurenproject bij ARK Natuurontwikkeling. “De fokdieren werden te oud en de nieuwe generatie was nog niet groot genoeg. Vrouwtjessteuren zijn pas op hun vijftiende jaar vruchtbaar. We konden niks anders doen dan afwachten… zou het überhaupt nog een keer lukken?”
En dan is het dit jaar eindelijk zover: vrouwtjessteuren van 2007 ontwikkelden eitjes en het Franse kweekcentrum in Bordeaux slaagde er in dit jaar een succesvolle reproductie te verkrijgen. De jonge visjes worden nu opgekweekt tot een sterk formaat. Daarna krijgen ze de vrijheid in de Gironde en de Rijn. Bas Roels van Wereld Natuur Fonds is voorzichtig verheugd: “De aantallen zijn nog klein, maar dit eerste succes is heel belangrijk. Hopelijk is het een voorbode voor meer en kunnen we aankomende jaren met de partners verder werken aan de echte herintroductie in de Rijn.”
Steuren in Nederland
Onder de naam ‘Steuren in Nederland’ werken het Wereld Natuur Fonds, Sportvisserij Nederland, het ministerie van LNV en ARK Natuurontwikkeling samen aan de terugkeer van de steur in de Nederlandse wateren. Naast het (leren) kweken van deze oervis in gevangenschap hoort daar het geschikt maken van het leefgebied bij. Het op een kier zetten van de Haringvlietsluizen is daarvan een voorbeeld: zo kan de steur tussen zout en zoet water trekken.
In Blijdorp zijn een aantal ‘pubersteuren’ te zien, die straks als ze groot genoeg zijn deel zullen nemen aan het fokprogramma. Vissers die een steur vangen worden uitgenodigd om die te melden voor het onderzoek en natuurlijk weer terug te zetten. Vissers die dat doen mogen de Steurvlag voeren en krijgen een premie voor hun melding.
