ARK’er Lucy Dötig ging namens het ARK Jonge Rewilders team mee op expeditie naar de Allier. Drie dagen was ze compleet ondergedompeld in de natuur en de verhalen rondom deze natuurlijk stromende rivier. Lees hieronder haar verhaal.
“Eind juni ging ik met een groep van 22 trainees van het Nationaal Watertraineeship op een prachtige kano-expeditie op de Allier in Frankrijk. De groep bestondmix van jonge professionals werkzaam bij verschillende overheids- en terreinbeherende organisaties. Wij gingen drie dagen kanoën waarbij we kampeerden langs oevers en genoten van presentaties van de experts van Smart Rivers .
De laatste vrije rivier
De Allier is een van de laatste vrij stromende rivieren in Europa. Hier kun je veel over de natuurlijke processen in de praktijk zien en leren. In Nederland zijn wij niet meer gewend aan rivieren die natuurlijke dynamieken volgen, meanderen en de ruimte krijgen die het systeem nodig heeft. Oevers worden vastgelegd, obstakels als dood hout worden verwijderd, en het waterniveau en de stroming worden hooggehouden om de scheepvaart te dienen. Een natuurlijk vrij stromende rivier kan echter nog zo veel meer bieden dan infrastructuur, denk onder andere aan factoren als waterveiligheid, grondwatervoorziening en biodiversiteit.
Meer dan water
De experts vertelden over de processen, morfologie en geologie achter dit prachtige riviersysteem van de Allier en namen de deelnemers mee in hun passie en motivatie om deze kennis toe te passen op Nederlandse rivieren.
Wij verbaasden ons bijvoorbeeld over de hoeveelheid dood hout in de rivier die bleef liggen waar het met de stroming maar terecht kwam. De kano’s moesten door een slalom van boomstammen navigeren en ons werd snel duidelijk dat op deze rivier een kano het enige mogelijke vervoermiddel zal zijn. De ecologische processen in en rondom het rivierhout reiken van voedseltoevoer tot beschuttingsmogelijkheden voor kleine beesten. Ik kon me goed voorstellen hoe de kleine visjes tussen de takken onder water zouden kunnen schuilen en daar beschermd opgroeien. Tegelijkertijd zijn deze kleine diertjes onderdeel van de voedselketen en dus mochten wij genieten van talloze vogelsoorten zoals de kwak, griel, dwergstern en de bijeneter. Allemaal soorten die profiteren van het voedselaanbod langs de rivier.
Ruimte voor de rivier
Wat betekent dat eigenlijk, de rivier de ruimte geven? Bij de Allier wordt dit best slim aangepakt en ik vind het bijzonder mooi om te zien hoe logisch het is. Ze hebben gekeken naar de ruimte die de rivier inneemt door het meanderen door de twee uiterste rivierbochten links en rechts in het landschap te meten. Met een bufferzone erbij is dit de ruimte die voor de hele rivier is gereserveerd. Op plekken waar de Allier nog niet breed uitgelopen is, mag dit de komende decennia en millennia wel gebeuren. Omdat delen van de Allier als National Park zijn uitgeroepen krijgt zij bovendien ook een wettelijke bescherming.
Verschillende doelen erkennen
Hiernaast vertelden de experts ons ook over de belangrijke vaardigheden van samenwerking; er spelen zo veel verschillende belangen rondom de rivieren in Nederland dat pure kennis over het riviersysteem zelf niet voldoende is. Denk hierbij bijvoorbeeld aan een taart met meerdere punten. Deze punten zijn verdeeld over verschillende sectoren zoals industrie, landbouw en bouw. Voor een systeemherstel moeten de punten anders verdeeld worden, maar hoe krijg je dit voor elkaar? Hoe ga jij samenwerken met mensen die andere belangen en interesses hebben? Open het gesprek in gaan met juist degene die jouw plannen in de weg staan, informatie en kennis delen en langetermijnvisies opstellen zijn onderdelen die hierbij kunnen helpen. Maar ook een hoop fingerspitzengefühl en de gemeenschappelijke noemer vinden zijn essentieel.
Met een hoop nieuwe kennis, indrukken en inspiratie gingen we aan het einde van de excursie weer uit elkaar. De nieuwe contacten zijn voor ons in het werkveld in de toekomst van grote waarde en kunnen de basis vormen van nieuwe samenwerkingen. Het was dan ook leuk om te zien hoeveel van mijn nieuwe kennissen uit de kano's op de Allier zich bij het Jonge Rewilders Netwerk van ARK hebben gevoegd. Bedankt aan het NWT en Smart Rivers voor deze mooie ervaring en de nieuwe motivatie om Nederland een stuk rijker en wilder te maken!”
