Belgisch Gulpdal krijgt meer hectares natuur

13-11-2024
In de bovenloop van de Gulp, tussen Hombourg en Henri-Chapelle (B), wordt de natuur uitgebreid met vier hectare hellinggrasland. Dit is mogelijk dankzij een recente grondaankoop door ARK Rewilding Nederland en de Waalse organisatie Natagora.

Het is wederom een mooie stap naar meer biodiversiteit en natuurlijke waterberging in het Gulpdal, en naar een robuustere ecologische verbinding tussen de Hoge Venen in Wallonië en het heuvelland in Zuid-Limburg. Een van de soorten die van een robuuste verbinding profiteert is de Wilde kat.

Met deze aankoop nadert stil aan ook het einde van het project “Grenzenloos Gulpdal, veilig door natuur” dat ARK en Natagora samen met de Vlaamse organisatie Regionaal Landschap Haspengouw en Voeren en met Staatsbosbeheer in het grensoverschrijdende Gulpdal hebben uitgevoerd. Dit project is in 2018 met financiële steun van de Nationale Postcode Loterij van start gegaan en komende winter zullen de laatste inrichtingswerkzaamheden worden uitgevoerd. 

Image
Aangekocht hooiland tussen Hombourg en Henri-Chapelle (B)
Aangekocht hooiland tussen Hombourg en Henri-Chapelle (B)

De nieuwe grond ligt op de steile rechterflank van de Gulp, dicht bij de bovenste bronnen van de Gulp in Wallonië. De percelen liggen hoog op de helling, tegen de beboste kam die het Geuldal en Gulpdal in België van elkaar scheidt. In Nederland komen deze riviertjes uiteindelijk samen bij de Gulperberg. 

Het bos op de kam (Bois de Hees) is N2000-gebied, maar is erg smal. Natagora en ARK ontwikkelen langs het bos een brede zoom die overgaat in struweelrijk hellinggrasland, en dat beneden uitkomt in het Gulpdal. Ook het Gulpdal is een N2000 gebied. Zowel het 20 km lange Gulpdal als de reeks  bossen op de kam (o.a. Heesbos, Beusdaalbos, Roebelsbos, Groote bos) vormen een corridor voor wild. Door verbreding van het bos en door verbinding van het bos met het beekdal wordt de corridor  voor dieren aantrekkelijker en veiliger. 

De nieuwe aankoop gaat deel uit maken van een begrazingseenheid. Het is een uitbreiding van een bestaande begrazingsgebied. In het gebied leeft een kleine kudde met Galloway-runderen, die hier het hele jaar door rondtrekt. 

Het structuurrijke grasland dat door de extensieve jaarrond begrazing in de voormalige hooilanden tot ontwikkeling gaat komen, zal net als de overige natuurgebieden langs de Gulp bijdragen aan het vasthouden en vertragen van regenwater. Er ontstaat immers meer ruwheid in de vegetatie en op het bodemoppervlak. Bovendien zal door natuurlijke rundermest het bodemleven verbeteren en daarmee de opnamecapaciteit van de bodem. Dat is belangrijk om de kans op plotselinge hoogwaterpieken in Gulp en Geul te verkleinen. 

We weten nog van de grote overstroming van 2021 hoe snel het water in een gebied met steile hellingen en beken met een groot verval komen kan. En hoe gevaarlijk het dus kan zijn als de infiltratiecapaciteit en de natuurlijke ruwheid van een terrein te wensen over laten.

En de Wilde kat? Die is al eens gespot aan de rand van het Heesbos rond 2016. Maar afgelopen jaren is hij diverse malen ook noordelijker gezien in o.a. het Beusdaalbos (B), Roebelsbos (NL) en Groote bos (NL). Al rond 2010 is de Wilde kat gezien op het ecoduct van Welkenraedt. Deze natuurbrug ligt precies op de (kortste) route van de Hoge Venen naar het Gulpdal. Met het stuk nieuwe natuur op de trekroute erbij, worden zijn kansen alleen maar beter!

Image
Bloemrijk grasland in de begrazingseenheid in de bovenloop van de Gulp
Bloemrijk grasland in de begrazingseenheid in de bovenloop van de Gulp. Op de achtergrond het aangekochte hooiland van 4 hectare.