Handvest voor levend en bloeiend zeelandschap

02-07-2025
Met 30 handtekeningen onder een gezamenlijk handvest is het Seascape Voordelta Collectief officieel gelanceerd. Kustbewoners, beleidsmakers, ondernemers en industriepartners bundelen daarin hun krachten om de natuur in het zeelandschap voor de Zeeuwse en Zuid-Hollandse kust te laten opbloeien.

‘s Ochtends steekt de groep gelijk de handen uit de mouwen. Ruim een kuub oude oesterschelpen met daarop jonge oesters wordt over de zeebodem gestrooid in ‘hun’ seascape: de Voordelta. Vol verwondering laten de deelnemers de schelpen met daarop tientallen jonge oesters door hun handen gaan. Om en om varen ze met kratten vol begroeide schelpen een stukje de Noordzee op. Vlak bij het enige bekende, levende rif in de Nederlandse Noordzee gaan de schelpen het water in. Zo geven ze het leven daar een duwtje in de rug. Het is een voorproefje van hoe samenwerking in de Voordelta eruit kan zien, en een goede ‘warming up’ voor de pitches die ’s middags volgen.

Image
Ernst Schrijver (ARK) vertelt over oesters aan Seascape Collectief
Image
Oesters treintje naar zee door Seascape Collectief
Image
Seascape Voordelta Colelctief strooit oesters uit bij levend rif.

Al sinds een jaar verkent de groep op initiatief van ARK Rewilding Nederland en samenwerkingspartner Origame hoe zij het leven in én met de zee gezonder kan maken - en hoe door slimme samenwerking nieuwe, wilde natuur kan ontstaan. Om hun omgeving te veranderen, zijn de deelnemers bereid om zélf te veranderen: om hun dagelijkse (werk)praktijk zo aan te passen dat het leven in de Noordzee de ruimte krijgt om te groeien.

Bomvol ideeën

Nadat het zand en zout van de kleren is geklopt, pitchen deelnemers in PixLife Nature Xperience langs de Brouwersdam hun plannen en ideeën. Sommige opperen concrete plekken en plannen voor natuurontwikkeling, anderen creatieve concepten voor bewustwording en beleving van de onderwaterwereld. Het benutten van kademuren voor nieuwe riffen en een proeftuin waarin te zien is wat een rijk begroeide bodem voor kustverdediging kan betekenen. Stapels van zee-urnen als basis voor nieuwe riffen, onderwaterkunst en een onderwatermuseum waarin je door het verleden, heden en toekomst van de Voordelta kunt wandelen. Het concept van ‘ecosysteemdienstplicht’ wordt met hilariteit, maar ook groot enthousiasme ontvangen. '

Image
Natuurversterkende initiatieven in de Voordelta worden aan elkaar verbonden.

Duidelijk is dat de groep naar een integraal plan toe wil om natuurontwikkeling en ecotoerisme hier op gang te brengen. Past straks ‘de Brouwersbaai’ in hetzelfde rijtje als de Veluwe en de Waddeneilanden? Leo van Vliet, vertegenwoordiger van de Schouwse Strandpaviljoens, schetst het beeld van een toekomstig, levendig zeelandschap voor de deur - één plek waar alle initiatieven van het Seascape Voordelta Collectief samenkomen. Martine Verweij, programmamanager Topsector Energie en inwoner van Schouwen-Duiveland, wil de groep meegeven dat het niet bij dromen hoeft te blijven. Ze vertelt dat ze als kind naar de burgemeester schreef met een plan voor een fietspad, zodat ze veilig op school kon komen. Dat fietspad kwam er. “Je hebt écht invloed op je leefomgeving, onthoud dat!” moedigt ze de groep aan. 

Handtekening

De dag wordt besloten met ondertekening van het handvest. Naast teamleden van ARK en samenwerkingspartners Cees Anton de Vries en Susan Stuebing van Origame, zetten nog 30 deelnemers hun handtekening. Daarmee spreken ze hun persoonlijke commitment uit om hun plannen concreet te maken en elkaar te helpen bij de uitvoering. 

Image
Handvest Seascape Voordelta wordt ondertekend.
Image
De stemming is opgewekt tijdens het tekenen van het handvest.

Roos Bol, projectleider van de Seascape bij ARK, houdt een hoopvol gevoel over aan de middag. “We zijn hier al lang mee bezig en ik merk dat de beweging nu ook echt begint te bewégen! De urgentie wordt echt gevoeld en er is zoveel energie en bereidwilligheid om daar samen verantwoordelijkheid voor te nemen, om in actie te komen.” Cees Anton van Origame vindt de energie van de groep ook overweldigend. “We hebben echt iets te vieren vandaag! Ik vind het zo bijzonder dat iedereen vanuit zichzelf, vanuit een persoonlijke motivatie, bereid is om in te brengen wat ze kunnen. Ik ben zo trots op wat we met elkaar neerzetten. Vandaag hebben we een belangrijke stap gezet en ook na vandaag gaan we nog vele stappen zetten.”

Seascape Voordelta

Het initiatief voor de Seascape Voordelta komt niet uit het niets. Al jarenlang gaat het leven in de Noordzee achteruitgaat, zo concludeert onder andere OSPAR. Het is er druk met gas-, zand- en energiewinning, scheepvaart en visserij. In de onderhandeling om ruimte en rechten wordt vaak vergeten dat het hier niet om ‘vrije ruimte’ gaat, maar om het leefgebied van anderen. En dat we met onze activiteiten hun rust en ruimte wegnemen. Dat raakt niet alleen het leven onder water, maar ook onszelf: zeeën geven zuurstof, voedsel en houden het klimaat in balans. Het Seascape Voordelta Collectief wil die status quo doorbreken. Roos Bol: “We moeten niet ieder apart, maar juist samenwerken in grote gebieden en plannen in de praktijk brengen die elkaar versterken. Interventies die het gebied zelf als vertrekpunt nemen: wat is daar en wie leeft daar? Hoe kunnen we voor ruimte en rust gaan zorgen, en een nieuwe basis leggen voor hen om te leven, uit te groeien, zich te voeden en voort te planten? De Seascape Voordelta is een uitgelezen kans om samen met elkaar te ontdekken hoe we dat voor elkaar krijgen.” Lees hier meer over de Seascape Voordelta.

Image
Een oesterschelp met tientallen jonge oesters.
Image
Voordelta Seascape Visual VD05
Een toekomstvisioen van de Voordelta, met op de achtergrond 'de Brouwersbaai'. Een uitbreidend, gemengd rif met allerlei wieren, planten, schelpdieren, kreeften, krabben, koralen, vissen, roggen, haaien en vogels die daar profijt van hebben. Oesters die het water filteren, waardoor in het heldere water zeegrasvelden kunnen groeien. Ecotoerisme neemt een vlucht en er is ruimte voor duurzame visserij.
Contactpersoon