Miljoenen jonge oesters uitgezet in Voordelta om nieuw rif te creëren

11-06-2025
Terwijl politici en beleidsmakers zich op de 2025 UN Ocean Conference buigen over de bescherming van ’s werelds oceanen en zeeën, worden voor de kust van Zeeland en Zuid-Holland miljoenen jonge oesters uitgezet in een poging om nieuwe riffen te kickstarten. Al decennialang gaat het leven in de Noordzee achteruit – iets waar ARK Rewilding Nederland en Ørsted verandering in proberen te brengen. “We beginnen bij de basis. Riffen zijn bronnen van leven!”

Het is het derde jaar op rij dat de organisaties op dezelfde plek oesters uitzetten. Ernst Schrijver, projectleider rifherstel bij ARK: “We hebben nu een omvangrijke, nieuwe bronpopulatie van verschillende generaties geïntroduceerd in de Voordelta. Door ze een paar jaar veilig en beschut op hun plaats te houden, geven we ze een kans om uit te groeien tot een rif.”

Levende riffen: de motoren van herstel

Waar de Noordzee honderd jaar geleden nog wemelde van schelpdierriffen - naar schatting een kwart van de zeebodem was ermee bedekt - zijn ze inmiddels bijna helemaal verdwenen. De Europese platte oester – een belangrijke rifbouwer en ooit overvloedig in de Noordzee – is er extreem zeldzaam geworden. Alleen in de Voordelta ligt voor zover bekend nog het enige rif in de Nederlandse Noordzee. En dat terwijl riffen essentieel zijn voor een gezonde zee. Ze bieden beschutting en voedsel aan talloze soorten, zorgen voor helder water en leggen de basis voor een rijk ecosysteem. “Bijna iedere diersoort in de Noordzee heeft ergens in zijn leven een rif nodig, of wordt erdoor geholpen” aldus Schrijver.

Image
Platte oester in het Grevelingenmeer. Thijmen van Heerde.
Ooit overvloedig in de Noordzee, nu een zeldzaamheid: een Europese platte oester - overgroeid met allerlei ander zeeleven - in het Grevelingenmeer. Foto: Thijmen van Heerde, ARK Rewilding Nederland.

Helpen met Schelpen

Bijzonder is dat dit jaar voor het eerst alle oesterschelpen die als broedsubstraat zijn gebruikt, afkomstig zijn van het project Helpen met Schelpen. Leeggegeten oesterschelpen uit restaurants en van de groothandel zijn ingezameld, opnieuw begroeid met jonge oesters en uitgezet in de Noordzee. Oude schelpen die nieuwe riffen mogelijk maken dus.

Image
Oesterschelp met jonge oesters erop. Foto Marijn Smulders, Deltafilm
Oude oesterschelpen bieden een harde ondergrond aan talloze jonge oesters. Nadat ze zich hebben vastgezet, groeien ze vanaf daar verder. Met kalk uit het zeewater maken ze hun eigen schelp. Foto: Marijn Smulders, Deltafilm

Evolutie van de oesterkorf

Ook de uitzettechniek ontwikkelt zich verder. De speciaal ontworpen oesterkorven zijn dit jaar voor het eerst deels uitgerust met natuurlijke manilla-touwen in plaats van metalen kettingen. Deze innovatie maakt de korven in nog grotere mate biologisch afbreekbaar. “Ze breken langzaam af, precies zoals bedoeld. Zo kunnen de oesters groeien, zich voortplanten en schelp op schelp bouwen aan een rif,” vertelt Schrijver.

Image
Jonge oesters op oude schelpen in oesterkorven. Marijn Smulders, Deltafilm.
De oesterkorven tillen de jonge oesters iets van de zeebodem af, zodat zij niet verstikken onder het zand. Ook kunnen roofdieren, zoals krabben en zeesterren, er minder makkelijk bij. De bedoeling is dat de oesters in de korf verder groeien en zo de korf uit zijn voegen doen barsten. De verwachting is dat het beginnende rif dan al zo aan elkaar is gegroeid, dat het de kracht van de zeestroming kan weerstaan. Foto: Marijn Smulders, Deltafilm.
Image
Uitzetactie oesters in Noordzee 2024
Honderd korven aaneengeregen gaan van boord en staan nu op de bodem van de Noordzee, vlakbij de korven die in de afgelopen jaren al werden uitgezet. Aan het eind van de zomer gaat het Noordzeeteam bij de korven kijken om te zien hoe het met de oesters en het beginnende rif gaat. Foto: Marijn Smulders, Deltafilm.

Laatste jaar samenwerking ARK en Ørsted

Deze uitzetactie is de laatste in de driejarige samenwerking tussen ARK en Ørsted. De organisaties hebben in de afgelopen jaren miljoenen oesters uitgezet op twee plekken in de Noordzee, dicht bij de kust en ver op zee. Ze vonden elkaar in de ambitie om bij te dragen aan een rijkere en natuurlijkere Noordzee.

Aan het eind van de zomer wordt weer gekeken hoe het met de oesters en het ontwikkelende rif gaat. “De basis ligt er,” zegt Schrijver. “Het rif kan uitgroeien tot een levendig ecosysteem van honderden vierkante meters groot – maar daarvoor is tijd, ruimte en rust nodig. Het kan een enorme bron van oesterlarven worden, die weer op natuurlijke wijze nieuwe riffen kunnen gaan ontwikkelen. Om te zien of het lukt, zullen we in de komende jaren moeten blijven terugkomen.”

Bekijk de uitzetactie van ARK en Ørsted in 2024:

Video URL
Contactpersoon

Partners

  • logo Ørsted