Klimaatverandering maakt meer rewilding noodzakelijk
Rewilding herstelt ecosystemen door ruimte te geven aan de natuur en de natuurlijke processen die erbij horen. Zo stellen we de natuur, zoveel als dat nog mogelijk is, in staat te functioneren zoals de natuur dat miljoenen jaren deed. Voordat de mens essentiële onderdelen uit ecosystemen haalde. De praktijk van rewilden betekent tijd en ruimte geven aan natuurlijke processen, de interactie tussen planten, dieren, bodem, water en hun landschap mogelijk te maken en het faciliteren van dynamiek. Dit maakt het landschap rijker en diverser. Het doel van rewilding is de menselijke controle en de druk op natuur tot een minimum te beperken en natuurlijke processen meer voorop te zetten in natuurgebieden. Het klinkt misschien in eerste instantie als een vlucht naar het verleden, maar het tegendeel is waar: rewilding is toekomstgericht. Rewilding focust niet op een eindbeeld maar op ecosystemen die zelfregulerend zijn en continue in beweging kunnen zijn.
Natuur slaat broeikasgassen op
Het is van cruciaal belang broeikasgassen vast te leggen. De natuur, met name (half open) bossen, veengrond, zoutmoerassen, mangroven en de zeebodem kunnen, eenmaal hersteld, enorme hoeveelheden broeikasgassen uit de atmosfeer opnemen. Het herstel van ecosystemen heeft een hogere kans van slagen en is veel goedkoper, met minder kans op schadelijke bij-effecten dan technologische alternatieven.
Sinds de Industriële Revolutie hebben samenlevingen astronomische hoeveelheden broeikasgassen uitgestoten en is het landgebruik radicaal veranderd. Volgens het Special Report on Climate Change and Land van het IPCC, is het vernietigen van natuur voor onder andere bos- en landbouw verantwoordelijk voor 23% van de totale menselijke broeikasgasuitstoot. Hierbinnen is ontbossing goed voor ongeveer 45% van de emissies. Het herstel van zelfregulerende ecosystemen, is een noodzakelijke stap voor een veilige toekomst.
Naast natuurherstel is het stoppen van het verbranden van fossiele brandstoffen noodzakelijk: het winnen en verbranden van olie, gas en kolen vormt 75% van de oorzaak van de huidige klimaatontwrichting. Het is van cruciaal belang broeikasgassen vast te leggen. De natuur en met name (half open) bossen, veengrond, zoutmoerassen, mangroven en de zeebodem kunnen, eenmaal hersteld, enorme hoeveelheden broeikasgassen uit de atmosfeer opnemen. Het herstel van ecosystemen heeft een hogere kans van slagen en is goedkoper en minder schadelijk dan technologische alternatieven.
Ecosystemen kunnen niet meer alle fossiele uitstoot door mensen compenseren. Berekeningen geven aan dat het herstel van natuur (land en oceanen) ca. 50% van de jaarlijkse uitstoot van broeikasgassen door mensen kan vastleggen. De overige 50% blijft in de atmosfeer. De opnamecapaciteit van deze gassen door natuurgebieden en oceanen staat onder druk door klimaatverandering en landgebruik.
Van 'bomen planten' naar systeemherstel
Begin jaren ’90 was voor een groep wetenschappers en natuurbeschermers duidelijk dat een antwoord op de te grote druk die mensen op het klimaat en milieu legden, gezocht moest worden in het herstel van zelfregulerende ecosystemen, naast de focus op de bescherming van specifieke soorten, het planten van bomen of focus op één aspect van broeikasgasvastlegging in monoculturen. 'Bomen planten' kan natuurlijk deel zijn van de oplossing, maar is op zichzelf geen garantie voor succes. Ook ARK Rewilding Nederland plant soms bomen, maar dan als onderdeel van en 'opkontje' voor een bredere en natuurlijke ontwikkeling van (nieuwe) natuurgebieden.
Wilde natuur legt veel meer CO2 vast dan landbouw
Natuurlijke ecosystemen leggen over het algemeen grotere hoeveelheden koolstof dan gebieden die intensief door mensen worden gebruikt. Zo wordt becijferd dat natuurlijke ecosystemen ten opzichte van landbouwgrond gemiddeld 120 ton koolstof per hectare extra opslaan in de tropen en 63 ton koolstof per hectare in gematigde streken, zoals in Nederland.
White paper Rewilding en klimaat
Download hier het white paper over rewilding en klimaatverandering van ARK Rewilding Nederland. Het white paper is een uitvoerige en met bronnen onderbouwde weergave van dit artikel. In het document wordt in meer detail het hoe en waarom van de noodzaak van meer rewilding om de effecten van klimaatverandering op te vangen uiteengezet.