Het afgelopen jaar dacht team Rijn Maasmonding van ARK mee met documentairemaker Rik van der Linden over 'De Monding van Morgen'. Dinsdag 1 april was de première en keken we samen met bijna honderd medemogelijkmakers naar het eindresultaat. 'De Monding van Morgen' maakt voelbaar wat we nu missen en laat zien wat er mogelijk is.
De Rijn, Maas, Waal, IJssel, Schelde, Eems stromen door onze delta, maar nu ze zijn ingeklemd door dijken die steeds hoger moeten, de scheepvaart loopt vast en de deltanatuur staat onder grote druk. Ons land wordt steeds kwetsbaarder voor overstromingen bij een hogere zeespiegel en hogere rivierafvoeren. Van de bewoners van een delta vraagt de zeespiegelstijging om mee te bewegen met de dynamiek van de zee en de rivieren. Maar waar bewegen we naartoe? Die vraag staat centraal in 'De Monding van Morgen'.
Rik van der Linden maakte hiervoor de documentaire 'Het Vergeten Leven van Nederland - Rijnmaasmonding'. "Deze film was een reis op mijn geboortegrond en ik leerde de delta kennen vanaf de laatste ijstijd tot nu. Dat mijn geboortegrond piepjong is en dat het grotendeels gevormd is in een periode van snelle opwarming op aarde was een eye-opener voor mij. Ik besefte dat de geschiedenis van dit landschap de weg wijst naar de toekomst." Hoe die er uit zou kunnen zien, ontdekte Van der Linden in 'De Monding van Morgen', het vervolg op 'Het Vergeten Leven van Nederland'.
Met Esther Blom, directeur van ARK Rewilding Nederland en mede-auteur van de Toekomstvisie Rijn-Maasmonding van ARK en het Wereld Natuur Fonds (WNF), wandelt hij door het wilde halfopen landschap van de Slikken van de Heen, dat opengehouden wordt door in sociale kuddes levende koniks, rode geuzen en wisenten. Met ecoloog en illustrator Jeroen Helmer loopt hij met camera en kwasten de dijk op en legt hij vast hoe Jeroen in het landschap zelf schetst hoe onze delta er uit kan zien als we meebewegen met de natuur in een opwarmend klimaat.
Ook spreekt Van der Linden met Han Meyer, voormalig hoogleraar stedenbouwkundig ontwerpen aan de TU Delft en leider van het onderzoeks- en onderwijsprogramma 'Delta Urbanism'. De afgelopen jaren onderzocht Meyer de balans tussen natuurlijke systemen en stedelijke ontwikkeling. Meyer houdt in de documentaire een warm pleidooi voor een nauwe samenwerking tussen stedenbouwkundigen, landschapsarchitecten, ingenieurs, ecologen en riviermorfologen. "Als je in de riviermonding getijdennatuur herstelt, kun je een natuurverbeteringsprogramma combineren met een veiligheidprogramma, een programma tegen verdere zoutindringing en de opbouw van een niet-fossiele industrie in de haven. Het zijn al bestaande programma's en opgaves en voor je het weet werken ze elkaar tegen, terwijl je ze heel goed met elkaar kunt combineren."
Rik: "Gaandeweg werd me duidelijk hoe we zowel het landschap, de unieke deltanatuur met de soorten die daarin thuishoren en onszelf een dienst bewijzen als we zout en zoet water weer laten mengen, als we het getij de ruimte geven, en als we de dynamiek weer toelaten." Zo is 'De Monding van Morgen' een pleidooi voor natuurlijke deltawerken.
De documentaire werd mede mogelijk gemaakt door ARK, WNF, de provincie Zuid-Holland, Vogelbescherming Nederland, Hoogheemraadschap Hollandse Delta, Hoogheemraadschap Schieland en Krimpenerwaard, het ministerie van Landbouw, Visserij, Voedselzekerheid en Natuur (RTLG, Collectief Natuurinclusief), en Natuurmonumenten. En door iedereen die met Rik van der Linden op pad is gegaan om zijn of haar verhaal te doen.
Rond de film 'De Monding van Morgen' worden de komende weken diverse events en dialoogavonden georganiseerd. Zo wordt de film onder andere vertoond tijdens de Gebiedsconferentie 2025, een conferentie door en over het Deltaprogramma Rijnmond-Drechtsteden.
De website over 'De Monding van Morgen' met het programma komt binnenkort online.
Wil je zelf een filmavond organiseren rondom deze documentaire van Rik van der Linden met input van ARK? Neem dan contact met ons op.
