'Remote Setting' maakt het mogelijk om de stenen die worden gebruikt voor funderingen van platformen, turbines en kabels te bezaaien met jonge oesters, voordat ze in zee gaan. Een kans die volgens marien ecoloog Francesc Montserrat (projectleider Remote Setting bij ARK) voor het oprapen ligt:
"Natuurlijk moeten we die stenen begroeien met oesters! Dit zou standaard beleid moeten worden bij ontwerp en uitvoering van grote projecten op zee. We kunnen met deze nieuwe methode in potentie miljoenen oesters uitzetten, en zo een extra zetje geven aan het ecosysteem. Echt, de natuur kan zichzelf herstellen – als wij haar daarna maar de rust en ruimte geven. Voortplanting onder water gaat met honderden miljoenen tegelijk. Als het eenmaal gaat lopen, kan het rif snel groeien en gaan wemelen van leven!"
Oesterriffen zijn zeldzaam geworden, terwijl oesters echte sleutelsoorten zijn voor meer biodiversiteit. Ze bouwen riffen, filteren het water en bieden leefruimte en voeding voor talloze andere dieren.
Bij de innovatieve methode worden miljoenen oesterlarven opgekweekt in een gespecialiseerd broedhuis en vervolgens overgebracht naar een locatie vlak bij zee, bijvoorbeeld een haven. Daar worden ze geplaatst in zeecontainers met zeewater en stenen. Binnen enkele dagen hechten de larven zich aan de stenen. Het consortium onderzoekt ook hoe rifgeluiden dit proces beïnvloeden: gebruiken platte oesters deze geluiden om een geschikte plek te vinden? Als dat blijkt, dan kunnen de geluiden voortaan worden ingezet om de kans op succesvolle vestiging te vergroten. Nadat de jonge oesters een paar weken zijn gegroeid, worden de containers met 'oesterstenen' op schepen geladen. Ze worden uitgestort in zee, waar de oesters hun nieuwe leefplek vinden en kunnen uitgroeien tot riffen.
Door de stenen met oesters direct mee te nemen in het ontwerp, de bouw en het onderhoud van infrastructuur in zee, combineren de initiatiefnemers maritieme infrastructuur met grootschalig natuurherstel. Als deze modulaire en flexibele opzet succesvol is, kan dit proces overal en op iedere schaal kostenefficiënt worden uitgevoerd. De komende maanden volgen onderzoekers in hoeverre de uitgezette oesters overleven en groeien. Volgend jaar testen de initiatiefnemers de remote setting-methode ook bij een kabelkruising van TenneT op open zee.
Oesterriffen
De ontwikkeling van de nieuwe techniek heeft alles te maken met het leven in de Noordzee, dat onder druk staat. De oesters vormen grote rifstructuren onder water, doordat ze tijdens hun leven aan elkaar groeien. Dit rif vormt een stevige basis vol hoekjes en gaatjes: ideaal voor talloze verschillende soorten dieren en planten. Bovendien filteren oesters water, geven ze voedingsstoffen af en nemen ze afvalstoffen op uit het water. Daarmee kunnen ze een grote impuls geven aan het leven in de Noordzee. Door overbevissing, vervuiling en ziektes zijn de riffen bijna helemaal uit de Noordzee verdwenen. De remote setting-methode kan een significante bijdrage leveren aan het terug laten groeien van de riffen.
Unieke samenwerking
Vorig jaar pionierden ARK, The Nature Conservancy, Universiteit Gent en Stichting Zeeschelp al in een kleinschalig experiment met de zogeheten ‘remote setting’ methode – en lukte dit voor het eerst ooit met de inheemse, platte oester. Samen met meer partners brengen we de methode een stap verder en schalen we op. Het consortium rondom remote setting bouwt de komende drie jaar voort op de expertise van negen partners: Wageningen Marine Research, Wageningen Universiteit, ARK Rewilding Nederland, Stichting Zeeschelp, Waardenburg Ecology, Van Oord Ocean Health, TenneT, Havenbedrijf Rotterdam en De Rijke Noordzee. De Rijke Noordzee is een samenwerking tussen Stichting de Noordzee en Natuur & Milieu. Drie jaar lang werkt dit consortium van bedrijven, kennisinstellingen en natuurorganisaties samen om de remote setting-methode verder te ontwikkelen.
